Vanuit een zo breed mogelijk kader probeer ik naar (lichamelijke) klachten te kijken. Wat maakt dat een klacht ontstaat en waardoor het komt dat een klacht niet hersteld?
Door inzicht te krijgen in het geheel word je bewust wat allemaal meespeelt in je gezondheid. Dit is vaak meer dan we denken.
Het vier-kwadranten-model van Wilber is een mogelijkheid om jouw klacht / jouw realiteit in beeld te brengen.
Het lichaam is niet af te scheiden van wie wij zijn, ook als we klachten hebben. Ons gehele denken, voelen en doen zit ingebed in ons lichaam. Als jouw lichaam niet meer voldoende kan herstellen en klachten blijven bestaan, is het zinvol om verder te kijken naar mogelijk onderliggende oorzaak hiervan.
Dit model kan je helpen om een completer beeld te krijgen van wat allemaal invloed heeft op jouw realiteit.
De onderlinge samenhang tussen deze kwadranten is zo sterk, dat bijvoorbeeld een oplossing of probleem in het ene kwadrant zijn oorsprong en/of effect kan hebben in het andere kwadrant. Geen van de kwadranten is ondergeschikt aan een ander.
Uitleg van het kwadranten model:
De bovenste twee kwadranten staan voor ‘ik’ en de twee onderste twee kwadranten staan voor ‘wij’. Onder wij wordt de cultuur, het gezin, de maatschappij en het milieu bedoeld waarin je leeft en/of waar je vandaan komt.
De linker twee kwadranten staan voor de beleving en interpretatie. Dit is jouw gevoel en dus altijd subjectief. De rechter twee kwadranten staan voor objectieve en meetbare ‘feiten’. Hieronder een opsomming van voorbeelden zodat je een beter beeld kan krijgen. Het zal niet volledig zijn.
Rechts boven (lichaam en gedrag) Dit kwadrant staat voor al het meetbare en objectieve in jou. Hieronder versta ik je fysieke lichaam; lichamelijke klachten, pijn, ziektes en aandoeningen. Blokkades in je lichaam, gespannen of verzwakte spieren. Al je uiterlijke elementen, je competenties en vaardigheden. Maar ook wat je eet, hoe je slaapt, hoe je ademhaling is, hoeveel je beweegt en hoe belastbaar je lichaam is. Links boven (belevingswereld en zelfbeeld) Dit kwadrant staat voor jouw interpretatie van 'het leven'. Hoe ga je met je klachten om, wat voor invloed heeft pijn op je. Welke (beperkende) overtuigingen heb je, wat zijn je overlevingsmechanismes. Welke gedachtes, emoties, ervaringen en herinneringen heb je opgebouwd in het leven.
Links onder (waarden en normen)
Dit kwadrant staat voor jouw beleving van jouw omgeving. Hoe ervaar je jouw plek binnen je familiesysteem of cultuur. Welke overtuigingen komen hier uit voort. Ben je 'vrij' van je familiesysteem?
Rechts onder (structuren, gedragscode en interacties) Dit kwadrant staat voor alle meetbare en objectieve aspecten van jouw omgeving.
De samenstelling van mensen met wie je woont, je sociaal economische status, sociale interacties, wat voor soort werk je doet en hoeveel uur per week je werkt. Hieronder volgt ter verduidelijking een fictieve casus:
Femke is een 38 jarige vrouw, moeder van 2 kinderen met een zorgberoep. Ze komt bij mij met pijnklachten over het hele lichaam, vooral haar nek en schouders met lichte tinteling naar de handen en moeheid. Ze heeft hier al met regelmaat last van gehad maar de laatste maanden is het dagelijks geworden. Vanuit onderzoek komen diverse dysfuncties naar voren, waaronder een hoge spierspanning in haar nek en schouders en een bewegingsverlies van de nek. Opvallend is een hoge ademhaling en een gespannen buik. Röntgenfoto’s en bloedonderzoek wijzen niets uit. Femke is sinds 2 jaar gescheiden. Ze heeft nu een fijn huis, maar moet hard werken om de eindjes aan elkaar te knopen. Haar scheiding is moeizaam verlopen en daar heeft ze best spanning van (gehad). Daarnaast vraagt de moeder van Femke veel aandacht. Doordat ze niet goed ter been is doet Femke vaak boodschappen en ondersteunt ze haar moeder waar nodig. Dit geeft zorgen. Femke geniet van haar werk, maar ook hier wordt er best vaak een beroep op haar gedaan doordat er personeelstekorten zijn. Femke vindt het dan lastig om ‘nee’ te zeggen. Als we de casus onderbrengen in het 4 kwadrantenmodel: Rechts boven (lichaam en gedrag) Hoge spierspanning rug, nek en schouders – bewegingsverlies van de nek– hoge ademhaling - gespannen buik - moeheid - negatieve uitkomst röntgen- en bloedonderzoek – Femke is een vrouw – 36 jaar
Links boven (belevingswereld en zelfbeeld) Spanning vanuit de scheiding - zorgen om haar moeder – lastig nee kunnen zeggen – ook hier kan moeheid onder vallen.
Links onder (waarden en normen) Moeizaam verlopen scheiding – zorgen om haar moeder. Rechts onder (structuren, gedragscode en interacties) Gescheiden – woont samen met haar 2 kinderen – werkt in de zorg – hard werken om eindjes aan elkaar te knopen. Vanuit het model is er altijd ruimte voor interpretaties mogelijk. Zo kun je moeheid feitelijk waarnemen, maar moeheid kan ook een gevoel zijn. Het beeld zal nooit helemaal volledig zijn en is veranderbaar in de tijd. Door alle aspecten duidelijk in beeld te brengen, te herkennen én erkennen welke factoren op jouw van invloed zijn, ontstaat een vollediger beeld wat invloed heeft op jouw klacht(en). Vanuit dit beeld kan je gaan bedenken en doorvoelen wat je hierin nog te doen hebt. Een oplossing of probleem van je lichamelijke klachten zijn oorsprong en/of effect hebben in de andere kwadranten. Op mijn sites staan diverse blogs die je inzicht kunnen geven in stukjes van de verschillende kwadranten. Bij vragen kun je een mail sturen.